Samenhang tussen waarneming, ontwikkeling en gedrag van een kind
Inmiddels heb ik in mijn werk de ervaring opgedaan dat hoe ingewikkeld het gedrag van een kind ook is, het gedrag altijd ergens voor staat. Het goed ‘lezen’ van dit gedrag kan helpen om bij de reden voor het gedrag te komen. Meestal ligt de reden ergens binnen het gezinssysteem.
In elk gezin komen bepaalde gebeurtenissen voor, de een heftiger of traumatischer dan de ander. Kinderen hebben allemaal hun eigen manier om in dit gezin om te gaan met wat er
gebeurd.
Als volwassene hebben we vaak de neiging om -met alle goede bedoelingen- onze kinderen te beschermen, door gebeurtenissen of stemmingen binnen het gezin onder tafel te houden. We proberen het verdriet of de zwaarte voor het systeem minder te maken met opmerkingen als: “het is toch helemaal niet zo erg.”
Het is echter wel zo, dat kinderen in de loop van de tijd door zo’n houding onzeker worden. Hun eigen waarneming van de gebeurtenis, waarop ze op moeten vertrouwen om hun zelfbewustzijn te ontwikkelen*, stemt niet overeen met datgene wat volwassenen hen zeggen of voorleven. Dus gaan ze door deze onzekerheid hun eigen gevoelens onderdrukken. Dat kan weer leiden tot de meest uiteenlopende vormen van moeilijkheden bij het kind.
Wat ik hiermee niet probeer te zeggen, is dat we kinderen daarom maar aan alles bloot moeten stellen. Maar het zijn juist de kinderen, die bij ons meer dan ieder ander voelen/in de gaten hebben dat er iets aan de hand is.
Daarbij kan het helpen om de waarneming van het kind bij een bepaalde gebeurtenis te checken en te erkennen, meer dan als ‘niet waar’ te duiden. Op dat moment is het zíjn waarheid of gevoel.
Bij Praktijk voor Kind en Gezin kunnen ouders hulp krijgen om het gedrag van hun kind te (leren) duiden en samen te zoeken naar de functie ervan binnen het gezinssysteem.
*Kind en familielot; Ingrid Dykstra. 2013
