Veilig gehecht?

We weten allemaal dat een veilige hechting belangrijk is voor jonge kinderen. De psychologische geboorte van het ‘ik’ in het derde levensjaar is een mijlpaal in het hechtingsproces. Het fundament voor de hechting is dan gelegd. Bij een veilige hechting heeft het kind nu basisvertrouwen, het ontwikkelt zelfvertrouwen en een beginnende autonomie. Het kind kan creativiteit en fantasie ontplooien en het eigen spel komt tot bloei.

Een veilige hechting gun je dan ook elk kind. Het proces van hechten vindt eigenlijk al plaats vanaf de conceptie en ontwikkelt zich het sterkst tot aan ongeveer het 3e levensjaar. (Bolwby, Britse psychiater 1907-1990)

Gebeurtenissen in een gezin kunnen invloed hebben op die veilige hechting. Zelfs al lijken ze soms onbeduidend.
In het schema van Mw. drs. Truus Bakker(orthopedagoog/psychotherapeut) zien we de bouwstenen van hechting. De bouwstenen funderen elkaar. Dat wil zeggen dat een goede ontwikkeling van een eerdere bouwsteen een goede basis geeft voor de ontwikkeling van de volgende bouwsteen en daarin ook aanwezig blijft. Als er verstoringen optreden in de ontwikkeling, zullen die ook hun invloed houden in de ontwikkeling van de volgende bouwsteen of zelfs betekenen dat het kind de volgende bouwsteen nauwelijks ontwikkelt.

Een voorbeeld:

Sam is 2,5 en woont bij zijn vader en moeder. Het gaat goed met Sam, hij ontwikkelt zich goed en ouders hadden, buiten wat peutergedrag passend bij zijn leeftijd, geen problemen met zijn opvoeding tot een paar maanden terug.

Sam lijkt veranderd en ouders vragen zich af of het alleen leeftijd is of een fase. Hij is snel boos, luistert slecht, slaapt moeilijk in en kan zich niet goed alleen vermaken.

Ze beslissen aan de bel te trekken bij Praktijk voor Kind en Gezin en samen kijken we naar wat de oorzaak voor de verandering in zijn gedrag zou kunnen zijn.

We bespreken belangrijke gebeurtenissen in het leven van het gezin sinds de geboorte van Sam. Dit doen we aan de hand van de bouwstenen van hechting.

Al snel blijkt dat toen Sam circa 8 maanden was zijn oma overleed. De moeder van moeder. Dit gebeurde na een heftig, maar kort ziekbed wat veel tijd in beslag heeft genomen van moeder. Vader heeft in die periode gewerkt en Sam was wat vaker bij de opvang. Ouders hadden niet de indruk dat Sam veel meegekregen heeft van het ziekbed van oma.

Vijf maanden terug is het gezin verhuisd en Sam is naar een nieuwe opvang gegaan in de buurt. Sinsdien nam het moeilijke gedrag toe.

Als we nu kijken naar de bouwstenen zien we dat het overlijden van oma plaatsvond in de tweede bouwsteen. Kinderen leren ‘toevertrouwen’ door een responsieve en sensitieve ouder die verzorgt, spiegelt, meeleeft en volgt. Iets wat moeder in beperkte mate heeft kunnen doen door de zorg om en voor haar eigen moeder.

We kunnen zeggen dat Sam deze bouwsteen niet helemaal goed heeft kunnen ontwikkelen en nu tijdens en na de verhuizing onvoldoende fundering heeft voor de bouwsteen van zelfvertrouwen om de afwezigheid van moeder rondom de verhuizing goed aan te kunnen.